“Bilmediğiniz sistemi yönetemez, yönetemediğiniz sistemin güvenliğini sağlayamazsınız.”
Ağ topolojisi, bir bilgisayar ağındaki cihazların birbirine nasıl bağlandığını ve veri iletişiminin nasıl gerçekleştiğini gösteren bir düzenleme şeklidir. Bu düzenleme, ağın verimliliğini, performansını ve güvenliğini etkileyen önemli bir faktördür.
Temel ağ topolojileri arasında;
1. **Yıldız Topolojisi (Star Topology)**
– **Avantajları:**
– Arıza tespiti ve sorun giderme kolaydır.
– Bir cihaz arızalandığında tüm ağ etkilenmez.
– Performansı yüksektir ve ağın genişletilmesi kolaydır.
– **Dezavantajları:**
– Merkezdeki hub veya anahtar arızalanırsa, tüm ağ çalışmaz hale gelir.
– Kurulum maliyeti yüksek olabilir, çünkü her cihaz merkez cihaza ayrı bir kablo ile bağlanır.
2. **Halka Topolojisi (Ring Topology)**
– **Avantajları:**
– Veri, belirli bir yönde hareket ettiği için çarpışma riski azdır.
– Veri aktarımı hızlıdır.
– **Dezavantajları:**
– Bir cihaz veya bağlantı arızalandığında tüm ağ etkilenir.
– Ağın genişletilmesi ve bakımı zor olabilir.
3. **Veri Yolu Topolojisi (Bus Topology)**
– **Avantajları:**
– Kurulumu kolay ve maliyeti düşüktür.
– Az sayıda kablo gerektirir.
– **Dezavantajları:**
– Ağ trafiği yoğun olduğunda performans düşer.
– Ana kablo arızalanırsa, tüm ağ çalışmaz hale gelir.
– Sorun tespiti ve giderme zordur.
4. **Ağ Topolojisi (Mesh Topology)**
– **Avantajları:**
– Yüksek güvenilirlik sağlar; bir bağlantı arızalandığında alternatif yollar kullanılır.
– Veri aktarım hızı yüksektir.
– **Dezavantajları:**
– Kurulum ve bakım maliyeti yüksektir.
– Karmaşık bir yapıdadır ve yönetimi zordur.
Bu topolojiler, ağın nasıl yapılandırılacağını ve veri iletişiminin nasıl gerçekleşeceğini belirler. Her biri farklı ihtiyaçlara ve koşullara göre seçilebilir.
Ağ Topolojisi neden önemlidir?
Ağ topolojisi, bilgisayar ağlarının verimliliği, performansı ve güvenliği üzerinde doğrudan etkili olduğu için büyük önem taşır. Doğru topoloji seçimi, veri akışını optimize eder ve ağın hızını artırır. Bazı topolojiler, ağda bir arıza meydana geldiğinde alternatif yollar sunarak kesintisiz çalışma sağlar. Ayrıca, iyi bir topoloji, ağın yönetimini ve sorunların tespit edilip giderilmesini kolaylaştırır. Ağın büyümesi gerektiğinde genişletilebilir olması da önemlidir. Kurulum ve bakım maliyetleri topolojiye göre değişir; bazıları daha az kablolama gerektirirken, diğerleri daha fazla maliyet ve karmaşıklık getirir. Son olarak, ağın güvenliği de topolojiye bağlı olarak farklılık gösterebilir. Doğru ağ topolojisini seçmek, ağın etkili ve verimli çalışmasını sağlamak, uzun vadeli maliyetleri azaltmak ve güvenliği artırmak açısından kritik bir rol oynar.
Topolojinin Hangi Birime Hizmet Edeceği Konusu
Çizilecek topoloji kullanım yeri, amacına, ihtiyaca ve türüne göre değişkenlik gösterir. Bunun için network ekibi ayrı, sistem ekibi ayrı, yazılım geliştirme ve güvenlik ekipleri ayrı ayrı topolojiler çizmelidirler.
Tek bir sabit çizimden bahsetmek doğru olmaz. Örneğin yazılım geliştirme ekibi için omurga anahtarların hangi portunun IPS’ in hangi portuna bağlandığı hiçbirşey ifade etmez. Onlar için en önemli yapı Tier3′ tür.
Ağ ve güvenlik ekipleri her portun ip numarasının en ince detayına kadar nereye gittiğini, 2. ve 3. katmanların nerede olduğunu, cihazın fiziksel konumunu ve bağlantısını anlamak ve görmek ister. Sistem ekibi de benzer şekilde, hangi sunucular hangi segmen üzerinden bağlanacak onu görmek isterler.
Bundan dolayı tek bir çizim yapısından ziyade, birden fazla topoloji çizilmesi gerekir.
Topoloji Çizilirken Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. Topolojiler çizilmeden önce mantıksal ve fiziksel olarak ikiye ayrılmalı, akabinde her biri için detaylı ve genel topolojiler çizilmelidir.
2. Topoloji çizilmeden önce malzeme envanter listesi ( ağ/güvenlik cihazları, sunucu ve switchler vb…, IP/VLAN, ağ ve alt segmentleri) çıkarılmalıdır.
3. Hazırladığınız topolojide yapılan değişiklikler anında güncellenmelidir. Güncellenen bu topolojilerin üzerinde, güncelleme tarihleri ile sürüm numarası gibi bilgilerin bulunması işin geçmiş ve gelecek takibi için uygundur.
4. Çizdiğiniz topolojide farklı bağlantı ve envanterleri farklı renkler kullanarak işaretlemek, topolojinin anlaşılır ve kolay okunmasını sağlayacaktır.
5. Çizilen topoloji, sadece yetkili kişilerin izni olan güvenli yerlerde saklanmalıdır.
İşin özünde çizdiğiniz topoloji, sizin fiziksel mantıksal alanda yaptığınız bütün işlemleri görmenizi, yaptığınız işte güncelleme talepleriniz ile arıza tespitlerinizde büyük kolaylık sağlayacaktır. Küçük ölçekli bir işletmede bir nebze olmakla birlikte orta ölçekli işletmelerde cadı kazanına düşmek istemiyorsanız kablolamada adresleme ile yapılan işi topografik çizim üzerinde belirtmeniz ve güncellemeniz kendi yararınıza olacaktır.